مالیات بر ارزش افزوده (مالیات VAT) یک نوع مالیات مستقیم است که بر مصرف کالاها و خدمات اعمال می‌شود. در این سیستم مالیاتی، مالیات به مقدار ارزش افزوده به هر مرحله از زنجیره تولید و توزیع کالاها اضافه می‌شود. به عبارت دیگر، تمام شرکت‌ها و افرادی که در فرآیند تولید و توزیع کالاها و خدمات شرکت می‌کنند، می‌بایست مالیات VAT را به ازای ارزشی که به محصولات و خدمات اضافه می‌کنند، به دولت پرداخت کنند.

مهمترین ویژگی مالیات بر ارزش افزوده این است که مالیات به مصرف‌کننده نهایی منتقل می‌شود. این به این معناست که تمام مالیات‌های اعمال شده در مراحل مختلف تولید و توزیع از جیب مصرف‌کننده نهایی کم شده و به دولت پرداخت می‌شود. این سیستم به عنوان یک منبع عمده درآمدی برای دولت‌ها عمل می‌کند و به آنها اجازه می‌دهد تا هزینه‌های اجرایی و خدمات عمومی را تأمین کنند.

مالیات VAT به صورت معمول در سطح ملی اعمال می‌شود، اما نرخ‌ها و قوانین آن ممکن است در هر کشور متغیر باشند. این مالیات معمولاً به عنوان یک درصدی از ارزش کل کالا یا خدمات محاسبه می‌شود. یکی از مزیت‌های این سیستم این است که به دولت‌ها اجازه می‌دهد درآمد استمراری و پایداری داشته باشند و به تناسب میزان مصرف در جامعه درآمد حاصل از مالیات را افزایش دهند.

در نهایت، مالیات بر ارزش افزوده یکی از سیستم‌های مالیاتی پیچیده و حیاتی در جوامع مدرن است که تأثیر مستقیمی بر اقتصاد و زندگی روزمره افراد دارد. تنظیمات و نرخ‌های این مالیات به دقت توسط دولت‌ها انجام می‌شود و تغییرات در آن می‌تواند تأثیرات عمیقی بر اقتصاد و مصرف افراد داشته باشد.