اظهارنامه مالیاتی چیست؟

اظهارنامه مالیاتی، ابزاری حیاتی در فرآیند مالیاتی کشورها است. این اسناد، سالانه توسط اشخاص حقیقی و حقوقی که در معرض مالیات قرار دارند، تهیه و ارائه می‌شوند. این اطلاعات شامل میزان درآمدها، هزینه‌ها، سود و زیان، استهلاک، و دیگر جزئیات مالی مرتبط با کسب و کارها و درآمدهای شخصی می‌شوند.

در واقع، اظهارنامه مالیاتی معادل یک کارنامه مالی است که به منظور محاسبه مالیات خود، ارائه می‌شود. این مالیات معمولاً بر اساس درآمد شخص یا شرکت محاسبه می‌شود، و از این رو نقش بسیار مهمی در تأمین منابع مالی کشورها دارد.

تاجران و شرکت‌ها در پایان هر سال مالی موظف به تهیه و ارائه اظهارنامه مالیاتی می‌شوند. این اطلاعات به اداره مالیاتی ارائه می‌شود تا مبلغ مالیات معین شود. اگر افراد یا شرکت‌ها این اطلاعات را اعلام ننمایند، ممکن است ممیزین مالیات تعیین مبلغ مالیات را انجام دهند و از مودیان دریافت نمایند.

از آنجایی که تاجران به دقت هزینه‌ها و سود و زیان خود آگاه‌تر هستند، توصیه می‌شود که اظهارنامه مالیاتی خود را در زمان مقرر تکمیل و ارسال کنند. در کشورهای مختلف، مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی ممکن است متغیر باشد، بنابراین اطلاع از تاریخ‌ها و مهلت‌های مالیاتی مهم است.

در تعریف اظهارنامه مالیاتی آمده است که: اظهارنامه مالیاتی یک سند مالیاتی است که افراد حقیقی و حقوقی، مشمول قوانین مالیاتی یک کشور، هر ساله تهیه و تنظیم می‌کنند. این اظهارنامه به منظور گزارش تمامی درآمدها، هزینه‌ها، دارایی‌ها، بدهی‌ها و اطلاعات مالی دیگر، به مراجع مالیاتی ارائه می‌شود. اصولاً دولت‌ها از این اطلاعات برای محاسبه میزان مالیاتی که باید پرداخت شود، استفاده می‌کنند.

از دیگر ویژگی‌های مهم اظهارنامه مالیاتی، امکان تقدیم آن به صورت خود اظهاری یا از سوی سازمان امور مالیاتی (در برخی موارد) است. به عبارت دیگر، افراد می‌توانند خودشان اظهارنامه مالیاتی خود را تنظیم و تقدیم کنند یا از خدمات ارائه شده توسط سازمان مالیاتی استفاده کنند تا این کار از طریق امکانات الکترونیکی انجام شود.

از جمله پیشرفت‌های اخیر در این زمینه، استفاده از اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی است. با این روش، تمام مراحل تنظیم و تقدیم اظهارنامه مالیاتی به صورت آنلاین انجام می‌شود، که بهبود کارایی و کاهش اشتباهات احتمالی را به همراه دارد.

با مرور خدمات  مالیاتی، شما می‌توانید به طور کامل با مفاهیم و روندهای مرتبط با اظهارنامه مالیاتی آشنا شوید و از اطلاعات مهمی برای مدیریت مالی خود بهره‌برید.

اشخاص موظف به ارائه اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی کیاند؟

اشخاص حقیقی داخلی:

تمام افراد حقیقی که در ایران فعالیت اقتصادی دارند و معافیت مالیاتی ندارند، موظف به تهیه و ارائه اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی هستند. این شامل افرادی می‌شود که درآمدهای حاصل از حقوق شغلی، کسب و کارهای شخصی، اجاره ملک، سود از سرمایه‌گذاری‌ها و سایر منابع مالی داخلی دارند.

اشخاص حقوقی داخلی:

 تمام شرکت‌ها و سازمان‌های حقوقی که در ایران فعالیت می‌کنند و معاف از مالیات نیستند، باید اظهارنامه مالیاتی خود را تهیه و ارائه کنند. این شامل شرکت‌های تجاری، صنعتی، خدماتی، واحدهای تولیدی و انتفاعی، و دیگر اشکال حقوقی می‌شود.

اشخاص حقیقی و حقوقی داخلی با درآمد از خارج از کشور:

 اشخاصی که در ایران محل اقامت دارند و درآمدهای حاصل از فعالیت‌های خود را از خارج از کشور کسب کرده و به ایران منتقل می‌کنند، نیز باید اظهارنامه مالیاتی تهیه و ارائه کنند.

اشخاص حقیقی و حقوقی خارجی:

 اتباع غیر ایرانی که در ایران فعالیت اقتصادی دارند و درآمدی از منابع داخلی کشور دارند، مشمول مالیات هستند و باید اظهارنامه مالیاتی خود را تنظیم کنند و ارائه دهند.

با این توضیحات، همه اشخاص. حقیقی و حقوقی که در ایران درآمد دارند، ممکن است موظف به تهیه و ارائه اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی باشند، و این وظیفه به ویژه در پایان سال مالی باید انجام شود.

اشخاص معاف از تسلیم اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی کیاند؟ (اظهارنامه مالیاتی برای چه کسانی معاف است؟)

در ادامه به آنچه که اشخاصی از تسلیم اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی معاف هستند، اشاره می‌کنیم.

شهرداری‌ها و سازمان‌های زیر مجموعه در ۳۱ استان کشور:

 افرادی که در شهرداری‌ها و سازمان‌های زیر مجموعه آنها مشغول به کار هستند و درآمد آن‌ها از منابع داخلی شهرداری یا سازمان معاف از تسلیم اظهارنامه مالیاتی هستند.

کلیه سازمان‌ها و نهادهایی که از بودجه عمومی دولت استفاده می‌کنند:

 افرادی که در سازمان‌ها و نهادهایی مشغول به کار هستند و درآمد آنها از بودجه عمومی دولت تامین می‌شود، از تسلیم اظهارنامه مالیاتی معاف هستند.

کلیه موسسات و وزارت‌خانه‌ها:

 اشخاصی که در موسسات و وزارت‌خانه‌های دولتی مشغول به کار هستند و درآمد آنها از منابع مالی دولت تامین می‌شود، معاف از تسلیم اظهارنامه مالیاتی هستند.

کارگران، صیادان، عشایر، شرکت‌های تعاونی دانش آموزی و دانشجویان:

 افرادی که به عنوان کارگران، صیادان، عشایر و یا در شرکت‌های تعاونی دانش آموزی و دانشجویان فعالیت می‌کنند و درآمد آنها از این منابع تامین می‌شود، معاف از تسلیم اظهارنامه مالیاتی هستند.

توجه داشته باشید که این معافیت‌ها ممکن است بر اساس مقررات و قوانین مالیاتی کشور تغییر کنند و باید به آخرین مقررات ارائه شده توسط اداره مالیاتی مراجعه کنید.

برای ورود به درگاه ملی خدمات الکترونیک سازمان امور مالیاتی​ کلیک کنید.

اظهارنامه‌های مختلف برای اعلام درآمد و تسویه مالیات وجود دارند. این اظهارنامه‌ها به شرح زیر هستند:

اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی موضوع ماده صد و ده قانون مالیات‌های مستقیم:

 این اظهارنامه برای شرکت‌ها و سایر اشخاص حقوقیی تهیه می‌شود که درآمد و معاملات مالی دارند.

اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی گروه اول ماده ۹۵ قانون مالیات‌های مستقیم:

این اظهارنامه برای اشخاص حقوقی گروه اول موضوع ماده ۹۵ قانون مالیات‌های مستقیم تهیه می‌شود.

اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی گروه دوم ماده ۹۵ قانون مالیات‌های مستقیم:

 این اظهارنامه برای اشخاص حقیقی گروه دوم موضوع ماده ۹۵ قانون مالیات‌های مستقیم تهیه می‌شود.

اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی گروه سوم ماده ۹۵ قانون مالیات‌های مستقیم:

 این اظهارنامه برای اشخاص حقیقی گروه سوم موضوع ماده ۹۵ قانون مالیات‌های مستقیم تهیه می‌شود.

اظهارنامه مالیات بر درآمد املاک ویژه اشخاص حقیقی که درآمد املاک دارند مستند بر ماده ۵۷ و ۸۰:

 این اظهارنامه برای اشخاص حقیقیی تهیه می‌شود که درآمد از املاک دارند و مستند به ماده ۵۷ و ۸۰ قانون مالیات‌های مستقیم است

اظهارنامه مالیاتی انحلال شرکت طبق ماده ۱۱۴ و ۱۱۶ قانون مالیات‌های مستقیم:

این اظهارنامه برای شرکت‌هایی تهیه می‌شود که انحلال شده و بر اساس ماده ۱۱۴ و ۱۱۶ قانون مالیات‌های مستقیم ارائه می‌شود.

توجه داشته باشید که نوع اظهارنامه مالیاتی مورد نیاز شما بستگی به نوع فعالیت و درآمد شما دارد. بهتر است با مشاور مالی یا اداره مالیاتی محلی تماس بگیرید تا اطلاعات دقیقتری در مورد اظهارنامه مالیاتی مورد نیازتان دریافت کنید.

چگونه اظهارنامه مالیاتی را تهیه و ارسال کنیم؟

تا پیش از سال ۱۳۹۱، مودیان مالیاتی می‌بایست اظهارنامه‌های کاغذی را از مراجع مربوطه خریداری و نسبت به تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی اقدام می‌کردند. این فرآیند زمان‌بر و هزینه‌بر بود. از سال ۱۳۹۱ به بعد، به منظور تسهیل و تسریع فرآیند ارسال و دریافت اطلاعات مالی مودیان، اظهارنامه‌های الکترونیکی معرفی شدند. شما می‌توانید به سادگی اظهارنامه مالیاتی خود را تهیه و ارسال کنید.

برای تهیه اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی، می‌توانید به وب‌سایت سازمان امور مالیاتی مراجعه کرده و مراحل ثبت نام الکترونیکی را انجام دهید. سپس با ورود به پنل کاربری خود، فرم الکترونیکی اظهارنامه را تکمیل کرده و ارسال نمایید. در این فرم، اطلاعات مالی شما از جمله درآمد، هزینه‌ها، و سایر موارد مالی وارد می‌شوند.

پس از ارسال اظهارنامه، شما کد رهگیری دریافت می‌کنید که به شما امکان پیگیری وضعیت اظهارنامه‌تان را می‌دهد. سپس شرکت‌ها یا افراد حقیقی می‌توانند در فاصله زمانی مشخصی دفاتر قانونی خود را نیز به اداره مالیاتی ارائه دهند.

توصیه می‌شود که اطلاعات در اظهارنامه مالیاتی به دقت وارد شوند تا هماهنگی با دفاتر قانونی شرکت و انطباق با اظهارنامه مالیاتی صوری صورت گیرد. به علاوه، در صورتی که اطلاعات اظهارنامه مالیاتی با واقعیت مطابقت نداشته باشد، ممکن است مودیان مالیاتی به جریمه‌هایی معرض شوند.

سازمان امور مالیاتی اکنون امکان تنظیم اظهارنامه مالیاتی به شیوه الکترونیک را به همه اشخاص حقیقی، حقوقی و تشکل‌های حقوقی ارائه می‌دهد. این سامانه به شما امکان انجام تمام مراحل مربوط به مالیات به صورت غیرحضوری را می‌دهد. بنابراین، می‌توانید با مراجعه به سایت اظهارنامه مالیاتی، از این سامانه استفاده کنید.

مدارکی که برای تکمیل اظهارنامه مالیاتی مورد نیاز است:

• مجوزهای صادر شده از مراجع ذی صلاح برای شما
• اساسنامه شرکت، شرکت‌نامه، و آخرین تغییرات اساسنامه و موضوع فعالیت شرکت
• اجاره‌نامه یا گواهی سند محل قانونی شرکت
• رونوشت کارت ملی و شناسنامه اعضای هیئت‌مدیره و صاحبان امضا اسناد تعهدآور
• گواهی ترازنامه اشخاص حقیقی یا حقوقی
• صورت‌سود و زیان کلیه اشخاصی که مکلف به تنظیم اظهارنامه عملکرد هستند.
• مبلغ درآمد و فروش داخلی و خارجی
• گواهی‌های گردش حساب ممهور به مهر شعبه شرکت یا موسسه
• صورت بهای تمام‌شده کالاها یا خدماتی که ساخته شده و به فروش رفته
• قراردادهای شرکت یا موسسه با اشخاص حقیقی یا حقوقی خصوصی یا دولتی
• مانده سود و زیان دوره قبل و گردش حساب تعدیلات سنواتی.
• شماره ثبت دفاتر قانونی و کد رهگیری.
• سند مالیات‌های پرداخت شده که به تایید سازمان مالیاتی کشور برای کسر مالیات رسیده باشد.
• کارت بازرگانی (در صورت وجود).
• کد کاربری، رمز عبور، کد رهگیری پیش‌ثبت‌نام برای ارسال اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی.
• گواهی حساب‌های سال‌های قبل مودی مالیاتی برای بررسی ممیز اداره مالیات.
• اسنادی مانند پرداختی‌های بیمه که به تشخیص اداره دارایی نیاز باشد.

معافیت سالانه در اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی

با توجه به بخشنامه جدید منتشر شده توسط سازمان امور مالیاتی، تمامی صاحبان مشاغلی که مجموع فروش کالا و ارائه خدمات آنها در سال ۱۴۰۱ حداکثر مبلغ ۶۷,۲۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال بوده و فرم مالیات مقطوع برای آنها در درگاه خدمات الکترونیک سازمان بارگذاری شده است، از نگهداری اسناد و مدارک موضوع قانون مالیاتهای مستقیم مصوب ۱۳۹۴ و ارائه اظهارنامه مالیاتی برای عملکرد مذکور معاف می‌شوند.

این اقدام از سوی سازمان امور مالیاتی با هدف تسهیل فرآیند مالیاتی و کاهش بار مالیاتی بر بخش‌های کوچک کسب و کار انجام شده است. از این جهت، افراد و کسب‌وکارهایی که در گروه معافیت شده قرار می‌گیرند، می‌توانند درخشنده‌تر و با آرامش بیشتری به فعالیت‌های خود ادامه دهند.

با این توضیحات، شما اکنون با مفهوم معافیت سالانه در اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی آشنا شده‌اید. اگر هنوز سوالات یا نیاز به اطلاعات بیشتری دارید، خوشحال می‌شویم که به سوالات شما پاسخ دهیم. به علاوه، شرکت حسابداری آرمان ناب به شما در تهیه و تنظیم اظهارنامه مالیاتی و مشاوره مالی در این مورد کمک کند. برای اطلاعات بیشتر به ما مراجعه کنید.