بیشتر کارمندانی که در بخش های دولتی و خصوصی مشغول به کار هستند بارها با کلمات اضافه کاری و حق اولاد مواجه شده اند. این کلمات و اصطلاح ها در دنیای کاری بسیار به گوش می خورند. تمامی کارمندان و کارگرانی که در بخش های مختلف مشغول به کار هستند باید در مورد این اصطلاحات بدانند و با نحوه محاسبه آن ها آشنا باشند.
آگاهی بالا به این افراد کمک می کند که از حق و حقوق خود آگاه باشند. بنابراین می توانند برنامه ریزی دقیق تری برای خود داشته و شرایط مالی خود را مدیریت کنند. در این مقاله می خواهیم به توضیح دو اصطلاح اضافه کاری و حق اولاد بپردازیم. برای آشنایی کامل با این دو اصطلاح تنها لازم است ما را در ادامه مقاله همراهی کنید.
اگر شما برای شرکت، سازمان یا موسسه خود نیاز به خدمات مالی و حسابداری دارید، شرکت حسابداری آرمان ناب با سالها سابقه در این زمینه، آماده یاری شما در این حوزه می باشد.
کافیست با شماره های زیر تماس بگیرید تا همکاران ما یک مشاوره تخصصی به شما ارائه کنند. برای برقراری تماس روی یکی از شماره های زیر کلیک یا لمس کنید.
اضافه کاری در قانون کار چیست؟
اضافه کاری در قانون کار به میزان ساعت کاری گفته می شود که کارمند مربوط به علاوه ساعت کاری خود آن را انجام می دهد. در برخی مواقع در صورت توافق کارفرما با فرد، فرد ساعت های بیشتری را به علاوه ساعت کاری اصلی خود، به کار مشغول می شود.
در این گونه مواقع به میزان ساعت اضافی که فرد مشغول به کار است اضافه کاری می گویند. کارمندان و کارگران معمولی در طول شبانه روز موظف هستند به مدت 8 ساعت و در هفته به مدت 44 ساعت کار کنند. یعنی شش روز کاری به مدت 44 ساعت باید کار کنند.
این میزان برای کارگران و افرادی که مشاغل آن ها جزء مشاغل سخت است متفاوت می باشد. این افراد موظف هستند در شبانه روز 6 ساعت و در طول هفته 36 ساعت کار مفید داشته باشند. انجام ساعت کاری بیشتر از این اعداد به منظور اضافه کاری در نظر گرفته می شود.
اضافه کاری برای چه افرادی در نظر گرفته نمی شود؟
لازم است بدانید اضافه کاری برای تمام کارمندان و کارگران در نظر گرفته نمی شود. حتی دادن این ساعت کاری به برخی از این کارگران کاملا ممنوع می باشد. کارگرانی که به انجام کارهای سخت و خطرناک مشغول هستند به هیچ وجه نباید ساعت کار اضافه داشته باشند.
مثلا کارگرانی که در معادن کار می کنند نباید ساعت کاری اضافه داشته باشند. همچنین افرادی که بین 15 تا 18 سال سن دارند نباید دارای ساعت کاری اضافه باشند. گروه بعدی که دادن اضافه کاری به آن ها ممنوع می باشد کارگرانی هستند که به صورت شبانه مشغول به کار می باشند.
انواع اضافه کاری در قانون کدامند؟
شاید فکر کنید اضافه کاری فقط یک نوع است و تنها به ساعت های اضافی که فرد به کار می پردازد گفته می شود. اما اینگونه نیست. ساعت کاری های اضافه انواع مختلفی دارند و حقوق دریافتی آن ها نیز با هم متفاوت است. در ادامه معرفی برخی از آنها می پردازیم.
- عادی: این نوع از ساعت کاری های اضافه به ساعت های اضافی گفته می شود که در روزهای کاری به کارمند محول می شوند. این روزها شامل روز شنبه تا پنج شنبه می باشند.
- تعطیل رسمی: این نوع ساعت کاری اضافه در روزهایی انجام می شود که در تقویم، تعطیل رسمی است. روز های عید نوروز نیز شامل روزهای تعطیل رسمی می شود.
- جمعه: این نوع از ساعت های کاری اضافه در روز تعطیل به فرد داده می شوند.
- شبانه: این نوع ساعت کاری اضافه مربوط به ساعت 10 شب تا 6 صبح می باشد. البته این ساعت کاری به ساعت کاری اصلی کارمندان شیفت شب مربوط نمی شود. بلکه به کارمندانی مربوط می شود که روز کار هستند و در شب نیز اضافه کاری کرده اند.
فوق العاده اضافه کاری و نحوه محاسبه آن
بسیاری از افراد اضافه کاری را با فوق العاده آن اشتباه می گیرند. لازم است بدانید مورد اول به ساعت کاری اضافه گفته می شود و مورد دوم به میزان حقوق اضافه. یعنی منظور از فوق العاده آن هزینه ای است که فرد در هر ساعت کاری مازاد بر حقوق خود آن را دریافت می کند.
در محاسبه مبلغ اضافه کاری، فرد علاوه بر دریافت اصل حقوق ساعت کاری خود، 40 درصد آن را به صورت مازاد دریافت می کند. مثلا فرض کنید فردی در هر ساعت کاری اصلی خود 100 هزار تومان حقوق دارد.
این فرد در ساعت های اضافه به ازای هر ساعت 140 هزار تومان حقوق می گیرد. 100 هزار آن مربوط به حقوق اصلی خود و 40 هزار تومان نیز 40 درصد از حقوق اصلی خود او می باشد. این 40 هزار تومان به عنوان مازاد به او پرداخت می شود.
اضافه کاری در روزهای جمعه
روز جمعه جزء روزهای استراحت می باشد اما در برخی از مشاغل جمعه ها نیز باید برخی از کارمندان اضافه کاری کنند. مثلا کارمندان مراکز درمانی و بهداشتی در این روز تعطیلی ندارند. اما لازم است بدانید کارمندانی که در این روز کار می کنند باید یک روز دیگر از هفته را به عنوان روز تعطیل خود دریافت کنند.
همچنین به این کارمندان علاوه بر اضافه کاری، جمعه کاری نیز دریافت کنند. یعنی کارکردن اضافه فرد در این روز هم شامل کار اضافه و هم شامل کار در جمعه می شود.
حق اولاد چیست؟
کارمندانی که در شرکت های دولتی و خصوصی مشغول به کار هستند، در پایان هر ماه مبلغی را به عنوان حق اولاد دریافت می کنند. این مبلغ برای حمایت هر چه بیشتر از فرزندان کارمندان و کمک هزینه ای برای مخارج آن ها می باشد.
البته این مبلغ برای فرزندان بیمه شدگان تامین اجتماعی می باشد. این مبلغ کمک هزینه تا برای تمامی فرزندان کارمند مربوطه پرداخت می شود. مبلغی که به عنوان حق اولاد به کارمندان پرداخت می شود ربطی به جنسیت کارمندان ندارد. یعنی چه کارمند مربوطه زن باشد چه مرد این مبلغ به صورت کامل به او پرداخت می شود.
بدیهی است که هرچه تعداد فرزندان یک کارمند بیشتر باشند، میزان مبلغ پرداختی حق اولاد به آن بیشتر خواهد بود. حقوق دریافتی کارمندان هر ساله بر اساس اقتصاد کشور و میزان تورم تغییر می کند. در نتیجه میزان مبلغ پرداختی به عنوان حق اولاد نیز به کارمندان هر ساله تغییراتی دارد. بنابراین نمی توان مبلغ ثابتی را به عنوان مبلغ حق اولاد برای کارمندان در نظر گرفت.
بیشتر بخوانید: خدمات حسابداری
آیا حق اولاد و حق عائله مندی با هم فرق می کنند؟
بسیاری فکر می کنند حق اولاد با حق عائله مندی یکی است. در واقع بسیاری از کارمندان این دو مورد را با هم اشتباه می گیرند. هزینه عائله مندی مربوط به کارمندانی می باشد که دارای همسر هستند. در واقع این کمک هزینه برای همسر آن ها در نظر گرفته می شود.
حق عائله مندی برای کارمندان زن تنها در صورتی پرداخت می شود که دارای همسر معلول یا از کار افتاده باشند. اما این حق به تمامی کارمندان مرد پرداخت می شود. البته لازم است بدانید که حق اولاد با حق عائله مندی در شرکت های خصوصی یکی می باشد. در واقع شرکت های خصوصی حق فرزندان را همان حق عائله مندی در نظر میگیرد اما در سازمان های دولتی اینگونه نمی باشد.
در قانون کار، حق اولاد به چه کسانی پرداخت می شود؟
پرداخت حق اولاد دارای شرایط ویژه خود است. این حق تنها به کارمندان و بازنشسته هایی پرداخت می شود که فرزند آن ها در حال تحصیل و کمتر از 25 سال سن داشته باشند. لازم است بدانید اگر هر یک از فرزندان فرد شاغل باشد، هزینه آن فرزند به کارمند پرداخت نخواهد شد.
همچنین فرزندان دختری که ازدواج کرده باشند مشمول این حق نخواهند شد. همچنین کارمندانی که دارای فرزند معلولی هستند هیچ گونه محدودیت سنی برای آن فرزند در نظر گرفته نمی شود. البته تشخیص و تایید معلولیت باید توسط پزشک معتمد انجام شود.
کارمندی که حق اولاد دریافت می کند باید حداقل سابقه پرداخت 720 روز کاری را داشته باشند. همچنین کارمندان باید حتما جزو بیمه شدگان تامین اجتماعی بوده باشند. این شرایط جزء مهم ترین شرایط بهره مندی از این امتیاز هستند.
بیشتر بخوانید: مشاوره حسابداری
حق اولاد چگونه محاسبه می شود؟
سوال مهمی که بسیاری از کارمندان شرکت های دولتی و خصوصی دارند نحوه محاسبه حق اولاد است. البته کارمندان نیز این حق را دارند که خود بتوانند میزان حقوق دریافتی خود را محاسبه نمایند.
میزان حق اولاد برای هر فرزند معادل سه برابر حداقل دستمزد روزانه کارمند می باشد. یعنی هر کارمند در پایان ماه، سه برابر حداقل مبلغ روزانه خود را برای هر یک از فرزندان خود دریافت می کند. البته میزان حداقل حقوق روزانه هر کارمند در هر سال متفاوت است. به همین دلیل ما در این مقاله نمی توانیم به مبلغ خاصی اشاره نماییم.
آیا مالیات و بیمه برای مبلغ حق اولاد در نظر گرفته می شود؟
مزیت هایی مانند حق اولاد و حق عائله مندی جزء مزیت های شغلی می باشند. در سازمان امور مالیاتی کشور به هیچ قانونی مبنی بر معاف شدن این مزایا از مالیات اشاره نشده است.
بنابراین نتیجه میگیریم که تمامی این مزایا شامل مالیات می شوند و این مالیات توسط دریافت کننده این مزیت ها باید پرداخت شود. البته لازم است بدانید که حق بیمه به هیچ عنوان شامل بیمه نمی شود و از بیمه به صورت کامل معاف است.
بیشتر بخوانید: خدمات مالیاتی
