پرداخت مالیات به عنوان یکی از ارکان اساسی در بودجه سالانه دولت نقش مهمی دارد. بنابراین بودجه سالیانه کشور که توسط دولت طراحی می‌شود سهمی از درآمد خود را از مالیات بدست می‌آورد.
در سال جاری ۱۴۰۱ مالیات حقوق و دستمزد کارمندان با در نظر گرفتن افزایش پایه حقوق کارمندان تغییر کرده است. با بررسی تغییرات صورت گرفته می‌توانید از شرایط جدید معافیت‌ها و میزان مالیات بر درآمد خود آگاه شوید.
شرکت حسابداری آرمان ناب، با سال ها تجربه و فعالیت در زمینه حسابداری شرکت ها، رسیدگی مالیاتی، مشاوره مالی تلفنی، مشاوره مدیریت مالی، حسابداری مالی و … آماده خدمات دهی به شما عزیزان است. کافیست با ما تماس بگیرید تا یک مشاوره تخصصی در این زمینه دریافت کنید.
معافیت ماهانه مالیات حقوق در سال 1401 و سال های قبل از آن
معافیت ماهانه از مالیات حقوق و دستمزد، بر طبق قانون مالیات سال ۱۴۰۱ دارای سقف مشخصی بوده که این میزان به نسبت سالهای گذشته افزایش داشته است.
بر طبق بند (5) از تبصره شماره (12) قانون بودجه تصویب شده در سال 1401 سقف معافیت مالیاتی ماهانه 5٫600٫0000 میلیون ریال معادل پنج میلیون ششصد هزار تومن تعیین گردید.
در متن این تبصره، معافیت مالیاتی سالانه بر درآمد تعیین شد. سقف معافیت مالیاتی سالیانه در سال جاری 1401، برابر با 672٫000٫000 میلیون ریال معادل 67 میلیون و دویست مشخص شده است.
درآمدهای معاف از مالیات بر حقوق کدامند؟
مطابق با آخرین اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم، برخی از افراد و عنوان های شغلی از پرداخت کامل یا بخشی از مالیات حقوق و دستمزد معاف هستند.
به عنوان مثال ماموران و کارشناسان خارجی مشغول به فعالیت در ایران، کارمندان سفارت‌‌ها و کنسولگری‌ها، بازنشستگان، از کار افتادگان و در نهایت کارکنان نیروهای مسلح و ارتش به‌طور کامل از پرداخت مالیات معاف می‌شوند.
درآمدهای مشمول مالیات بر حقوق کدامند؟
به‌طور کلی قانون مالیات مستقیم بر درآمد برای تمام کارمندان و کارگران دولتی و غیردولتی یکسان است. بر این اساس ردیف‌های درآمدی مشخص شده در جزء 5 تبصره 12 لایحه بودجه سال 1401 همگی مشمول مالیات خواهند بود.
در نظر داشته باشید که علاوه بر موارد زیر به سایر ردیف‌های درآمدی که در بند 91 قانون نیامده‌اند نیز مالیات حقوق و دستمزد تعلق می‌گیرد:
- حق شغل
- حق شاغل
- فوق‌العاده مدیریت
- فوق‌العاده مستمر
- فوق‌العاده غیر مستمر
- سایر پرداختی‌ها و کارانه‌ها
بیشتر بخوانید: خدمات مالیاتی
پرداخت نکردن مالیات بر حقوق چه جریمه ای را در پی دارد؟
مالیات یکی از ارکان اساسی در گردش اقتصادی جامعه به‌شمار می‌آید؛ از این رو عدم پرداخت آن مستلزم پرداخت جریمه است. مالیات حقوق و دستمزد کارمندان دولتی و خصوصی به صورت ماهانه از دریافتی آنان کسر می‌شود.
به بیان دیگر مسئولیت پرداخت مالیات کارکنان بر عهده کارفرما است. عدم پرداخت مالیات ذکر شده وظیفه‌ای برای کارمندان ایجاد نمی‌کند و تماما مربوط به کارفرما خواهد بود.
در صورتی که کارفرما لیست حقوقی کارمندان را در موعد مقرر برای حسابرسی ارسال نکند مشمول جریمه به میزان 2% حقوق کارمندان خواهد بود.
میزان مشابه این جریمه نیز برای افرادی که اطلاعات غیر واقعی را در اختیار سازمان مالیاتی قرار ندهند مشخص شده است. عدم پرداخت مالیات 10% جریمه به‌دنبال دارد و به ازای هر ماه تاخیر دو و نیم درصد به آن افزوده می‌شود.
معافیت و جریمه قانون مالیات بر درآمد حقوق، املاک و مشاغل سال 1394
بررسی قانون مالیات حقوق و دستمزد سال 1394 از آن جهت حائز اهمیت است که در این سال آخرین اصلاحات بر این قانون صورت گرفت.
از این رو معافیت‌هایی که ذکر شد، همه بر اساس قانون مالیاتی سال 1394 تعیین شده‌اند. همچنین قوانین جریمه مالیاتی ذکر شده دقیقا بر مبنای قانون مالیات این سال مشخص می‌شوند.
بیشتر بخوانید: تکالیف مالیاتی
مالیات بر درآمد املاک به چه صورت است؟
مالیات بر درآمد املاک یکی دیگر از انواع مالیات مستقیم است که افراد مجبور به پرداخت آن هستند. انواع مالیات بر درآمد املاک به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- مالیات بر نقل و انتقال ملک که در زمان انتقال مالکیت دریافت می‌گردد.
- مالیات بر اجاره ملک: مالیات بر اجاره املاک اعم از مسکونی، تجاری و اداری تعلق می‌پذیرد. در تعیین میزان مالیات بر اجاره، نوع ملک تاثیر نخواهد داشت. در حقیقت مقدار اجاره دریافتی توسط موجر تعیین کننده میزان مالیات خواهد بود.
3.مالیات بر مستغلات و خانه‌های بدون سکونت
از کل مبلغی که موجر به عنوان اجاره به‌صورت نقدی یا غیر نقدی دریافت می‌کند، 25⁒ آن به عنوان هزینه استهلاک کسر شده و باقی آن به سازمان امور مالیاتی کشور برای محاسبه مالیات اعلام می‌شود. بنابراین فقط 75⁒ از دریافتی موجر مشمول مالیات است.
مالیات بر درآمد حقوق چیست و چگونه محاسبه می شود؟
افرادی که مشمول بیمه تامین اجتماعی هستند هر ساله متناسب با میزان حقوق دریافتی خود ملزوم به پرداخت مالیات هستند. سالانه برای تعدیل حقوق کارمندان، افزایش چند درصدی پایه حقوق افراد توسط وزارت کار اعلام می‌شود.
این مسئله به تبع خود افزایش مالیات حقوق و دستمزد را به دنبال خواهد داشت. پرداخت مالیات بر درآمد بر عهده افراد نیست بلکه کارفرما به‌صورت خودکار مالیات را از حساب آنان کسر می‌نماید.
مالیات بر درآمد حقوق یا مالیات مستقیم، به معنی پرداخت سالیانه درصد مشخصی از درآمد افراد حقیقی و حقوقی است. علاوه بر مالیات مستقیم مالیات غیر مستقیم نیز وجود دارد. مالیات غیر مستقیم در حین خرید کالاهای مصرفی بر روی قیمت محصول اعمال می‌گردد.
نحوه محاسبه مالیات بر درآمد در سال 1401 بر طبق جدولی که از سمت دولت برای پرداخت مالیات طراحی شده محاسبه می‌شود. در این جدول برای پرداخت مالیات سالیانه پنج مرحله در نظر گرفته شده است:
پله | درآمد مشمول ماهانه (میلیون ریال) | درآمد مشمول سالیانه (میلیون ریال) | درصد مالیات |
1 | 0 تا 56 | 0 تا 672 | 0 |
2 | نسبت به مازاد 56 تا 150 | نسبت به مازاد 672 تا 1800 | 10 |
3 | نسبت به مازاد 150 تا 250 | نسبت به مازاد 1800 تا 3000 | 15 |
4 | نسبت به مازاد 250 تا 350 | نسبت به مازاد 3000 تا 4200 | 20 |
5 | نسبت به مازاد 350 | نسبت به مازاد 4200 | 30 |
همانطور که پیش‌تر ذکر شد افرادی که در پله اول قرار دارند از نظر مالیاتی معاف هستند.
بیشتر بخوانید: رسیدگی مالیاتی
محاسبه مالیات بر درآمد پله دوم
برای محاسبه مالیات حقوق و دستمزد کافی است از یک فرمول ساده استفاده کنید. همچنین نرم‌افزارهای حسابداری می‌توانند به سادگی مالیات بر درآمد را محاسبه نمایند.
برای مثال کارمندی ماهیانه 14 میلیون تومان حقوق دریافت می‌کند. از طریق فرمول زیر می‌توانیم به محاسبه مالیات او بپردازیم:
14.000.000 – 5.600.000 = 8.400.000 × 10⁒ = 840.000
بنابراین فرد مذکور ماهیانه هشتصد و چهل هزارتومان مالیات پرداخت می‌کند.
محاسبه مالیات بر درآمد پله سوم
با یک مثال دیگر محاسبه مالیات افراد در پله سوم را شفاف می‌کنیم. در نظر بگیرید یک کارمند با سابقه، ماهیانه 23 میلیون تومان حقوق دارد. برای محاسبه مالیات این شخص به روش زیر عمل می‌کنیم:
23.000.000 – 15.000.000 = 8.000.000 × 15⁒ = 1.200.000
15.000.000 – 5.600.000 = 9.400.000 × 10⁒ = 940.000
1.200.000 + 940.000 = 2.140.000
مالیاتی که به صورت ماهیانه از حساب این کارمند کسر می‌گردد دو میلیون و صد و چهل هزار تومان خواهد بود.
محاسبه مالیات بر درآمد پله چهارم
در صورتی که فردی دارای درآمدی بین 25 الی 35 میلیون باشد در این دسته قرار می‌گیرد و مالیات حقوق و دستمزد آن فرد در سه مرحله به شرح زیر محاسبه می‌شود:
33.000.000 – 25.000.000 = 8.000.000 × 20⁒ = 1.600.000
25.000.000 – 15.000.000 = 10.000.000 × 15⁒ = 1.500.000
15.000.000 – 5.600.000 = 9.400.000 × 10⁒ = 940.000
1.600.000 + 1.500.000 + 940.000 = 4.040.000
محاسبه مالیات بر درآمد پله پنجم
در آخرین مرحله مالیاتی تعریف شده افرادی با 35 میلیون درامد جای دارند. در این مرحله برای محاسبه مالیات چهار فرمول به‌کار می‌رود. به‌عنوان مثال فردی با درآمد 40 میلیون تومان را تصور کنید:
40.000.000 – 35.000.000 = 5.000.000 × 30⁒ = 1.500.000
35.000.000 – 25.000.000 = 10.000.000 × 20⁒ = 2.000.000
25.000.000 – 15.000.000 = 10.000.000 × 15⁒ = 1.500.000
15.000.000 – 5.600.000 = 9.400.000 × 10⁒ = 940.000
1.500.000 + 2.000.000 + 1.500.000 + 940.000 = 5.940.000
بیشتر بخوانید: اظهارنامه مالیاتی
کدام درآمدها از پرداخت مالیات معاف هستند؟
درآمدهای معاف از مالیات در سال 1401 به‌نسبت سالهای گذشته تغییراتی داشته‌اند. موارد معاف از مالیات بر اساس ماده 91 قانون مالیات مستقیم به شرح زیر هستند:
- عیدی و پاداش سالانه به اندازه سقف معافیت ماهیانه کارمندان در سال 1401 معادل پنج میلیون و ششصد هزار تومان
- مزایای غیر نقدی اعطا شده به کارمندان تا سقف یازده میلیون و دویست هزار تومان معادل با دو ماه از حقوق تعیین شده معاف از مالیات حقوق و دستمزد
- حق ماموریت
- نیروهای مسلح و ارتش
در زمینه پرداخت مالیات مواد دیگری از قانون نیز سبب ایجاد معافیت می‌گردند. این مواد به تفکیک در زیر بیان شده‌اند:
- ماده 92 قانون مالیات مستقیم: معافیت پنجاه درصدی از مالیات در مناطق کمتر توسعه یافته
- ماده 56 قانون حمایت از ایثارگران: معافیت افراد آزاده جانباز و فرزندان شهدا
- ماده 25 حمایت از حقوق معلولان: معافیت پنجاه درصدی یکی از والدین فرزندان معلول شدید از مالیات
- ماده 84 قانون مالیات مستقیم: معافیت از پرداخت مالیات برای افرادی که زیر سقف سالیانه 672.000.000 میلیون ریال دریافتی دارند.
- ماده 137 قانون مالیات‌های مستقیم: معافیت مالیات حق بیمه پرداختی بابت درمان
- اظهار نظر 232/8755/ص معاونت حقوقی و فنی مالیات در تاریخ 29/04/1401 : معافیت مالیاتی حق مسکن
پرداخت مالیات ضامن رفاه اجتماعی
با در نظر گرفتن مواردی که ذکر شد، باید بدانیم که پرداخت مالیات در جهت افزایش و ارتقا رفاه عمومی در نظر گرفته شده است. از این رو تمامی افراد اعم از حقیقی و حقوقی مستلزم به پرداخت آن هستند.
قانون تدوین شده در این زمینه معافیت‌ها و جریمه‌هایی را برای ایجاد عدالت هرچه بیشتر در اجتماع قرار می‌دهد. با این وجود افراد باید از قوانین و همچنین حقوق اساسی خود در هنگام پرداخت مالیات حقوق و دستمزد با خبر باشند، زیرا اطلاع از این موارد جزء حقوق اولیه شهروندی شما است.
در صورت وجود هرگونه سوال می‌توانید با متخصصان مجموعه آرمان ناب مشورت کنید.