شرکت‌ها و سازمان‌ها برای مشخص کردن تمام گردش‌های مالی مجموعه خود، نیاز به گزارش دارند. این گزارش‌ها به مدیران کمک می‌کنند تا نگاهی جامع و بهتر نسبت به عملکرد و فعالیت‌های شرکت خود داشته باشند. اگر فعالیت‌ها طبق مقررات تعیین شده شرکت انجام نشوند، مدیران می‌توانند نتیجه آن را در گزارش‌های مالی مشاهده کنند.
صورت‌های مالی همین گزارش‌ها هستند که سعی می‌کنند تمام تغییراتی که در سرمایه واحدهای تجاری رخ می‌دهد را بررسی نمایند. اگر شما نیز می‌خواهید در شرکتی سرمایه گذاری کنید؛ اما اطلاعات کافی درباره وضعیت آن ندارید، بهتر است با مطالعه صورت مالی شرکت‌ها به اطلاعات مورد نظر خود دست پیدا کنید.
اگر شما هم به خدمات حسابداری یا مشاوره مالیاتی تلفنی نیاز دارید، می توانید با همکاران ما در شرکت حسابداری آرمان ناب تماس گرفته تا یک مشاوره تخصصی در این زمینه دریافت کنید.
شماره های تماس:
صورت مالی چیست؟
هر شرکتی در دوره‌های خاص اقدام به تهیه گزارش‌هایی می‌کند که در آن‌ها موفقیت یا عدم موفقیت، میزان آن و چگونگی مدیریت شرکت ذکر می‌شوند. به این نوع گزارش‌ها که به صورت خلاصه شده ارائه می‌گردند، صورت مالی می‌گویند. صورت‌های مالی در سامانه‌ای به نام کدال که برای اطلاع‌رسانی ناشران ایجاد شده وجود دارند. سرمایه‌گذاران می‌توانند با مراجعه به این سامانه، به صورت‌های مالی تمام شرکت‌هایی که در بازار سرمایه فعال هستند، دسترسی پیدا کنند.
برای تهیه این نوع گزارش‌ها، یک چارچوب به خصوص مد نظر قرار می‌گیرد. تنظیم صورت مالی بدون رعایت استانداردهایی که برای آن مشخص شده و بدون پیروی از اصول حسابداری، امکان‌پذیر نیست. در صورت رعایت نکات مربوطه، گزارشاتی که تهیه می‌شوند کامل‌ترین اطلاعات را در رابطه با عملکرد و موقعیت شرکت ارائه می‌دهند.
اهمیت صورت‌های مالی
این نوع گزارش‌ها می‌توانند حاوی اطلاعاتی مهم باشند که عملکرد یک مجموعه را به طور دقیق بیان می‌کنند. بر اساس همین اطلاعات، سرمایه‌گذاران می‌توانند تصمیمات خود را اتخاذ نمایند؛ زیرا سرمایه گذاری کاری پر ریسک است و فردی که قصد این کار را دارد، باید از نحوه فعالیت شرکت، مزیت‌های اقتصادی آن و بازار آینده اطلاع داشته باشد. موضوعات که در صورت‌های مالی وجود دارند، شامل همین اطلاعات می‌شوند و افراد را به پاسخ سه سؤال می‌رسانند:
- شرکت در چه وضعیت مالی قرار دارد؟
- در یک دوره مالی، شرکت چه نتیجه‌ای از فعالیت‌های خود داشته است؟
- در این دوره مالی، گردش مالی شرکت به چه صورت بوده و چه دریافتی و چه پرداختی داشته است؟
صورت های مالی اساسی چیست
همان‌طور که گفته شد، صورت مالی شامل اطلاعاتی مفید و سودمند از وضعیت عملکرد یک مجموعه است. این صورت‌های مالی به شش نوع تقسیم می‌شوند که از میان آن‌ها چهار مورد، از دیگر انواع آن مهم‌تر هستند. در ادامه این 4 مورد را نام برده و توضیح می‌دهیم.
1- ترازنامه
در این نوع صورت مالی به تنظیم گزارش‌های مربوط به بدهی، دارایی و حقوق سهام‌داران می‌پردازند. منظور از دارایی‌هایی که در ترازنامه ثبت می‌شوند، بدهی شرکت به علاوه حقوق سهام‌داران است. همچنین ترازنامه تغییرات صورت گرفته در حساب اصلی یک شرکت در هر دوره‌ای نسبت به دوره قبل را نیز بیان می‌کند. نتیجه‌ای که می‌توان از چک کردن این نوع گزارش‌ها گرفت، این است که آیا تعهدات مالی شرکت به درستی انجام می‌شوند یا خیر؟ نحوه تنظیم ترازنامه، جمع بدهی با سرمایه یا حقوق سهام‌داران است که مساوی با دارایی می‌شود. در ادامه دو نوع اطلاعات اصلی موجود در ترازنامه را توضیح می‌دهیم.
- دارایی: دارایی‌ها بر اساس قدرت نقد شوندگی در دو دسته جاری و بلند مدت یا ثابت قرار میگیرند. دارایی‌های جاری عبارت‌اند از وجوه نقدی یا مبالغ موجود در سپرده‌ها، اوراق بهادار و حساب‌های دریافتی. دارایی‌های ثابت هم شامل مواردی می‌شوند که سریع نقد نمی‌شوند؛ مانند تولیدات و ماشین‌آلات.
- بدهی: بدهی‌ها شامل تعهداتی هستند که یک شرکت نسبت به بستانکاران خود دارد که در دو دسته جاری و بلند مدت قرار میگیرند. مالیات بر درآمد، حقوق و سود سهام‌هایی هستند که باید پرداخت شوند و جزو بدهی‌های جاری و وام و مالیات‌های معوقه از بدهی‌های بلند مدت محسوب می‌شوند.
2- صورت درآمد یا سود و زیان
این نوع صورت مالی درآمدی که حاصل از محاسبه سود و زیان‌های یک شرکت است را نمایش می‌دهد. از طریق این گزارش، می‌توان متوجه شد در یک بازه مشخص، عملکرد شرکت سودآور بوده یا زیان‌آور؟ برای تهیه این صورت، یک بازه زمانی مشخص و هزینه‌ها و درآمدهایی که در آن بازه وجود داشته را ثبت می‌کنند. سپس با کم کردن هزینه‌ها از درآمدها، مشخص می‌شود که شرکت چه میزان سود یا زیانی داشته است. درآمدهایی که در این نوع گزارش ذکر می‌شوند، شامل موارد عملیاتی و غیرعملیاتی و هزینه‌ها شامل عملیاتی، غیرعملیاتی و بهای تمام شده می‌شوند.
- درآمد عملیاتی: به درآمدهایی که ناشی از فعالیت‌های شرکت هستند، درآمد عملیاتی می‌گویند.
- درآمد غیرعملیاتی: این درآمدها نتیجه فعالیت شرکت نیستند؛ بلکه از راه‌های دیگر به دست آمده‌اند. برای مثال اگر ملکی خریداری و پس از مدتی فروخته شود، سود حاصل از آن درآمد غیرعملیاتی به حساب می‌آید.
- هزینه عملیاتی: مبالغ پرداخت شده برای بازاریابی، فروش و هزینه‌های اداری و مالی.
- هزینه بهای تمام شده: مبالغ پرداخت شده برای تولید، سربار و تهیه مواد اولیه کالا.
- هزینه غیرعملیاتی: سایر هزینه‌ها که دائمی نبوده و حاصل فعالیت شرکت نیستند.
3- صورت سود و زیان جامع
در تهیه این نوع صورت، سود، زیان، ترازنامه و جریان وجوه نقد به صورت ترکیبی مورد استفاده قرار میگیرند؛ بنابراین برای تنظیم آن احتیاج نیست اطلاعات تازه‌ای جمع آوری شود، بلکه با همان داده‌هایی که در صورت‌های مالی دیگر وجود دارند، می‌توان این گزارش را آماده نمود. با مطالعه گزارش تهیه شده، قادر خواهیم بود تمام تغییراتی که توسط معاملات شرکت بر روی سرمایه آن اتفاق افتاده اند را مشاهده کنیم.
همچنین تمام هزینه و درآمد‌های صورت گرفته و نگرفته در یک دوره مالی نیز به صورت جدا در صورت مالی سود و زیان جامع وجود دارند. برای تهیه این گزارش، بهتر است از روش مبتنی بر استاندارد حسابداری شماره 6 استفاده شود. با پیروی از این استاندارد، بازه زمانی مشخص و سود و زیان آن بازه ثبت می‌گردد. سپس این سود و زیان مورد ارزیابی قرار میگیرند و درآمد و هزینه‌هایی که به هر دلیلی صورت نگرفته‌اند نیز بررسی می‌شوند.
4- صورت جریان وجوه مالی
اطلاعاتی که در این نوع صورت وجود دارند، مربوط به چگونگی وارد و خارج شدن پول از شرکت می‌شوند. بررسی این نوع گزارش به شما نشان می‌دهد در یک بازه زمانی مشخص، چه میزان سرمایه در گردش دارید. در این گزارش اطلاعات مربوط به خریدهای اعتباری که هنوز پرداخت نشده‌اند، قرار نمی‌گیرند.
اهمیت صورت جریان وجوه مالی، این است که شما می‌توانید دریابید برای دریافت پول نقد چقدر زمان نیاز است. برای تهیه این نوع گزارش باید میزان هزینه‌های پرداخت شده را از مبالغ دریافت شده کم کرد. هنگام تنظیم آن باید توجه داشته باشید که این کار به منظور بررسی فعالیت‌های عملیاتی برای سرمایه گذاری صورت می‌گیرد.
انواع صورت مالی
صورت مالی می‌تواند به 6 صورت تنظیم شود. هر یک از این موارد، به بررسی بخشی از اطلاعات مربوط به امور مالی شرکت می‌پردازند. از همین رو اهمیت و کاربرد هرکدام نیز متفاوت است. در ادامه قصد داریم به توضیح هر 6 مورد از انواع صورت‌های مالی بپردازیم تا دید همه جانبه و بهتری از آن‌ها داشته باشید.
- ترازنامه:
از آنجایی که این نوع صورت مالی، جزء اساسی‌ترین نوع است، در بخش مربوط به آن، به توضیح ترازنامه پرداختیم. به‌طورکلی این صورت به بیان ساده میزان دارایی یک مجموعه که حاصل سرمایه به علاوه بدهی است را نشان می‌دهد.
- صورت سود و زیان:
این نوع صورت نیز جزء اساسی‌ترین موارد می باشد که میزان سود و زیان یک واحد تجاری را در یک بازه مشخص را بیان می‌کند.
- صورت سود و زیان جامع:
مورد سوم از اساسی‌ترین صورت‌های مالی، همین صورت بود. این گزارش شامل تغییرات تحقق یافته و نیافته در سرمایه می‌شود.
- صورت جریان وجوه نقد:
این نوع گزارش آخرین مورد از صورت‌های اساسی به حساب می‌آید. در این مورد می‌توان فعالیت‌های عملیاتی و غیرعملیاتی که در وجوه نقد یک شرکت تاثیر گذار هستند را مشاهده کرد.
- یادداشت‌های پیوست:
اگر گزارش‌ها شما بخواهند طبق استانداردهای بین‌المللی تنظیم شوند، باید یادداشت پیوست داشته باشند. این نوع گزارش اطلاعات بیشتری درباره سایر صورت‌های مالی در اختیار شما قرار می‌دهد.
- تغییرات حقوق سهام‌دار:
هر تغییری که در سرمایه سهام، دارایی و سود انباشته شده اتفاق بیفتد، در این نوع صورت مالی بیان می‌شود.
هدف صورت های مالی چیست
صورت‌های مالی با اهداف مشخص و بسیار مهم تهیه و تنظیم می‌شوند؛ به طوری که نبود یا بروز مشکل در اطلاعات آن‌ها، می‌تواند عملکرد یک مجموعه را با مشکل مواجه کند. آشنایی با چیستی صورت مالی بدون دانستن اهداف آن ممکن نیست؛ از همین رو در این بخش به توضیح این موضوع می‌پردازیم.
- ارائه اطلاعاتی درباره شرایط مالی یک مجموعه تجاری به صورت جامع، طبقه‌بندی و کوتاه شده؛ به گونه‌ای که سرمایه‌گذاران بتوانند از آن‌ها برای اتخاذ تصمیم استفاده کنند
- نظارت بر میزان سرمایه یک واحد تجاری و توانایی آن در پرداخت بدهی‌های خود
- کمک به استفاده از دارایی‌های شرکت به صورت بهینه
- توجه به ساختار سرمایه و منابع انسانی
- بررسی پروژه‌های در حال اجرا
- نظارت بر میزان توانایی یک مجموعه در جذب و حفظ مشتری
- ارزیابی میزان هزینه تولید یک کالا و مبلغ آن برای مصرف کننده
صورت مالی نمونه
اگر شرکتی تازه تاسیس دارید که در حال توسعه است، باید موضوع صورت‌های مالی را به جدیت مورد توجه قرار دهید. برای شروع کار با متخصصان این رشته گفت‌وگویی داشته باشید و افراد مجرب و حرفه‌ای را برای تهیه این نوع گزارش‌ها به کار بگیرید. در ادامه یک نمونه صورت مالی را مشاهده می‌کنید که در آن سود و زیان شرکت ثبت می‌شود.
جمع بندی
ما در این مقاله به بحث و بررسی صورت‌های مالی پرداختیم. همان‌طور که بیان شد، صورت مالی یک نوع گزارش است که تمام اطلاعات مربوط به مسائل مالی یک شرکت در آن وجود دارند. همچنین توضیح مفصلی درباره چیستی این گزارش‌ها ارائه و اساسی‌ترین موارد آن را به همراه توضیحاتی بیان کردیم. در بخش‌های دیگر، انواع صورت‌های مالی و اهدافی که از تنظیم آن‌ها وجود دارند را بیان کردیم. در بخش آخر نیز نمونه‌ای از یک صورت سود و زیان شرکت را آوردیم تا شما را با نحوه تنظیم آن بهتر آشنا کنیم.