حسابداری صنعتی و خدمات حسابرسی

حسابداری صنعتی یکی از شاخه‌های رشته حسابداری به شمار می‌رود. مدیران مجموعه‌های صنعتی و موسسات تولیدی با کمک این علم می‌‌توانند قیمت تولیدات را حساب و بهای مواد اولیه، دستمزدها و دیگر هزینه‌ها را کنترل و بررسی ‌کنند.

حسابداران صنعتی با هزینه‌یابی محصول و ارائه انواع گزارشات سروکار دارند. هزینه‌یابی محصول، اطلاعات مورد نیاز را برای تهیه صورت‌های مالی و قیمت‌های تمام شده کالاهای موجود و فروش رفته را در زمینه حسابداری مدیریت می‌کنند.

 علاوه براین آن‌ها دو نوع گزارش درون سازمانی و برون سازمانی را برای برنامه‌ریزی‌های آتی مجموعه ارائه می‌دهند.

 لذا می‌توان گفت که حسابداران صنعتی نقش بسیار پررنگی را در موفقیت مجموعه‌های صنعتی ایفا می‌کنند. 

حسابداری صنعتی چیست و چگونه انجام می‌شود؟

مدیران به وسیله حسابداری صنعتی می‌توانند در شرکت‌ها و سازمان‌ها اطلاعات مالی و صنعتی را جمع‌آوری کنند تا وضعیت اقتصادی و صنعتی یک شرکت را بهبود بخشند. 

یک حسابدار صنعتی با کمک جمع‌آوری، بررسی و ثبت گزارشات، سلامت مالی شرکت را راحت‌تر به صورت دوره‌ای بررسی می‌کند و بر همین اساس اطلاعات و راهنمایی‌های موردنیاز را به مدیران مربوطه انتقال می‌دهد.

از حسابداری صنعتی برای کاهش هزینه‌ها در ساخت کالا، قیمت‌گذاری مناسب روی محصولات تولید شده و کنترل موجودی استفاده گسترده‌ای می‌شود.

 در واقع با کمک این شاخه از حسابداری می‌توان با برآورد هرینه‌های تولید محصولات، گام مثبتی در جهت پیشرفت شرکت‌های تولیدی برداشت.

بیشتر بخوانید: خدمات حسابداری

وظایف حسابداری صنعتی چیست؟ 

حسابداران صنعتی وظایفی را برعهده دارند که باید برای رسیدن به موفقیت در این حوزه آن‌ها را به خوبی انجام دهند:

• کمک به برنامه‌ریزی و اجرای برنامه‌ها
• تحلیل و کنترل بودجه‌های سازمان یا شرکت
• جمع‌آوری، طبقه‌بندی و ثبت گزارشات برای کمک به مدیران برای اخذ بهترین تصمیمات
• تجزیه و تحلیل انواع گزارشات برای کاهش هزینه‌ها و بهبود بخشیدن به وضعیت تولید
• تعیین و کنترل ارزش موجودی‌های یک شرکت به منظور هزینه‌یابی، تعیین قیمت و کنترل موجودی کالاها و محصولات
• جمع‌آوری اطلاعات مربوط به هزینه‌های صورت گرفته
•  بررسی سود به دست آمده

چرا حسابداری صنعتی مهم است؟ 

مجموعه‌های صنعتی برای رسیدن به موفقیت نیازمند دانش هزینه تمام شده محصولات تولیدی هستند. حسابداری صنعتی در راستای همین هدف به وجود آمده است.

 حسابداران می‌توانند با کمک دانش خود هزینه تولید را به درستی شناسایی کنند: 

• جمع‌آوری گزارش‌های مالی برای برنامه‌ریزی 
• تجزیه و تحلیل گزارش‌های مالی
• تسهیل کردن حسابرسی قانونی 
• بررسی سلامت امور مالی مجموعه
• افزایش سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی
• تهیه گزارش‌های مالیاتی برای ارائه صورت حساب‌های مالی
• بررسی و تحلیل عملکرد سازمان و مدیران با کمک گزارشات تهیه شده
• جمع‌آوری و تحویل گزارشات حسابداری مربوط به بورس

بیشتر بخوانید: امور حسابداری

حسابداری صنعتی و حسابداری مالی چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

وظیفه حسابدار در حسابداری صنعتی جمع آوری اطلاعات در زمینه هزینه‌های یک سازمان یا شرکت و محاسبه بهای تمام شده گزارشات و خدمات است، همچنین روش‌های مناسب برای کاهش هزینه‌ها و افزایش سود را هم ارائه می‌دهد.

 تمامی این اطلاعات از بررسی و تحلیل روش‌های تولید به دست می‌آیند.

در حسابداری مالی حسابداران، فرآیند خلاصه‌سازی تمامی گزارشات معاملات انجام شده در یک کسب‌وکار یا مجموعه را انجام می‌دهند.

 بر همین اساس، این اطلاعات جمع‌آوری شده و خلاصه‌ شده نیز ثبت می‌شوند. شرکت‌ها و کسب و کارها به وسیله حسابداری مالی، وضعیت مالی و عملکرد مجموعه خود را به صورت تصویری مشاهده می‌کنند. تمرکز اصلی در حسابداری مالی ارائه مشاوره مالی تخصصی به مشتریان است.

در حسابداری صنعتی هزینه یابی چگونه انجام می شود؟

حسابداران در حسابداری صنعتی کار بررسی و مدیریت هزینه‌ها در تولید یک محصول را انجام می‌دهند. هدف اصلی در موسسات تولیدی و صنعتی گرفتن تصمیمات درست در راستای بهبود بهره‌وری (افزایش سود با ثابت نگه داشتن هزینه) است. برای انجام این کار باید هزینه‌ها را شناسایی و طبقه‌بندی کرد. 

با طبقه‌بندی هزینه‌ها، تصمیم‌گیرندگان این امکان را پیدا می‌کنند تا در کمترین زمان بر اساس ماهیت هزینه، تصمیمات لازم را اخذ و اقدامات ضروری را انجام دهند. بر همین اساس، اتلاف زمان، موجب تحمیل هزینه‌های اضافی برای مجموعه نخواهد بود.

بیشتر بخوانید: حسابداری مالی

در حسابداری صنعتی هزینه ها چگونه دسته بندی می شود؟

هزینه‌ها در حسابداری صنعتی بر اساس مبانی مختلفی طبقه‌بندی می‌شوند:  

• طبقه‌بندی طبیعی هزینه‌ها
• دسته‌بندی هزینه‌ها طبق ارتباط آن‌ها با تولید محصول
• دسته‌بندی هزینه‌ها طبق ارتباط با حجم و تعداد تولید

طبقه بندی طبیعی هزینه ها

هدف از طبقه‌بندی طبیعی هزینه‌ها، اختصاص درست صحیح بودجه به بخش‌های مختلف بنگاه اقتصادی است. بر همین اساس هزینه‌ها به دو دسته هزینه‌های ساخت و تجاری تقسیم می‌شوند.

 هزینه‌های ساخت مانند هزینه مواد اولیه مصرفی، دستمزد و هزینه‌های غیرمستقیم تولید (سربار ساخت) هستند که در عملیات تولید یک محصول نقش دارند. هزینه‌هایی که در بخش‌هایی به غیر از مرحله تولید مانند هزینه‌های اداری – تشکیلاتی و توزیع و فروش صرف می‌شوند، جزو هزینه‌های تجاری به حساب می‌آیند که به آن هزینه‌های عملیاتی هم گفته می‌شود.

طبقه بندی هزینه ها در ارتباط با محصول

در این روش طبقه‌بندی، هزینه‌ها شامل دو گروه هزینه مستقیم تولید و هزینه غیرمستقیم تولید می‌شود. به هزینه‌هایی که بتوان آن‌ها را به طور مستقیم به یک سفارش، مرحله یا محصول خاص مانند مواد مستقیم و دستمزد مستقیم ارتباط داد، هزینه مستقیم می‌گویند.

هزینه‌های عمومی و مشترک مانند حقوق کارمندان اداری که به صورت مستقیم به یک موضوع خاص مرتبط نیستند، ولی برای تولید محصول لازم هستند، هزینه غیر مستقیم گفته می‌شود. 

طبقه بندی هزینه ها در ارتباط با حجم و تعداد تولید (رفتار هزینه)

هدف از طبقه‌بندی هزینه‌ها براساس ارتباط با حجم و تعداد تولید، تعیین بهای تمام شده هر واحد محصول، در اثر افزایش یا کاهش تولید است. 

لذا تصمیم گیرندگان امکان اخذ تصمیمات لازم، به موقع و سنجیده را جهت اختصاص هزینه در بهای تمام شده و انتخاب بهترین سطح تولید خواهند داشت.

در این روش انواع هزینه‌ها در حسابداری صنعتی به سه دسته هزینه ثابت، هزینه متغیر و هزینه نیمه متغیر تقسیم می‌شود. 

هزینه ثابت هزینه‌هایی هستند که با تغییر حجم تولید، تغییر نمی‌کنند. این هزینه‌ها شامل اجاره محل کارگاه یا بیمه تجهیزات می‌شود.

در هزینه‌ متغیر، هزینه‌هایی مانند مواد اولیه مصرفی و دستمزد مستقیم کارگران تولید کننده با افزایش یا کاهش میزان تولید کالا، بالا و پایین می‌شوند.

 در هزینه نیمه متغیر بخشی از هزینه‌ها ثابت و بخش دیگر متغیر هستند. به عنوان مثال هزینه برق مصرف شده در سالن کارخانه ثابت است ولی برق مصرف شده ماشین‌آلات تولیدی با توجه به میزان تولید افزایش یا کاهش پیدا می‌کند.

بیشتر بخوانید: حسابداری شرکت ها

در حسابداری صنعتی گزارش ها به چند دسته تقسیم می شوند؟

مراکز و موسسات تولیدی در پایان دوره مالی یا پایان هر ماه گزارشاتی را جهت استفاده در برنامه‌ریزی‌های آینده و تحلیل عملکرد دوره مالی جاری تهیه می‌کنند. 

این گزارشات باید طبق قوانین و مقررات و بر اساس اصول و موازین حسابداری تهیه شود. 

گزارشات در حسابداری صنعتی به دو دسته درون سازمانی و برون سازمانی تقسیم می‌شود:

گزارش های درون سازمانی

گزارش‌های درون سازمانی مورد استفاده مدیران جهت برنامه‌ریزی، کنترل، نظارت و تصمیم‌گیری تهیه می‌شوند. عمده‌ترین گزارش‌های درون سازمانی در مؤسسات تولیدی انواع گوناگونی دارد:

• گزارش مصرف مواد
•  گزارش بهای تمام شده کالای ساخته شده
• گزارش ضایعات
• گزارش خرید مواد
•  گزارش فروش 
• سایر گزارشات مورد استفاده مدیریت
•  گزارش اوقات تلف شده  
• گزارش کالای در جریان ساخت

گزارش های برون سازمانی

گزارش‌های برون سازمانی در اختیار کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی خارج از سازمان مانند  سرمایه‌گذاران، بورس، بانک‌ها و دولت قرار می‌گیرد. 

•  گزارش بهای تمام شده کالای فروش رفته 
•  گزارش سود و زیان
• ترازنامه
•  گردش جریانات نقدی
• گزارش تقسیم سود

حسابداری بهای تمام شده با حسابداری صنعتی چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

شناسایی و دسته‌بندی درست هزینه‌ها، هدف اصلی حسابداری بهای تمام شده به شمار می‌رود. حسابداری بهای تمام شده در واقع این سوال را جواب می‌دهد که هر چیز را با چه قیمتی به دست آورده‌ایم. 

در صورتی‌که حسابداری صنعتی، علاوه بر این مورد، هدف تعیین محل وقوع هزینه‌ها، تخصیص درست آن‌ها به انواع فعالیت‌های سازمان و تجزیه و تحلیل نتایجی که در اثر این تجزیه و تحلیل به دست آمده را نیز دنبال می‌کند.

در واقع می‌توان گفت که حسابداری بهای تمام شده بخشی از حسابداری صنعتی است که به طور خاص برروی تعیین و تشخیص هزینه‌ها تمرکز دارد.

با کمک حسابداری صنعتی مجموعه خود را ارتقا دهید

حسابداری صنعتی نقش مهمی در تعیین سودآوری شرکت‌های تولیدی دارد. در این عرصه حسابداران با صنعت و تولید سروکار دارند. 

هر محصولی که تولید می‌شود، هزینه‌هایی را دربردارد که این هزینه‌ها باید به صورت دقیق توسط حسابدار بررسی، محاسبه و تجزیه و تحلیل شوند.

 برای موفقیت در این شغل، حسابدار باید با روش‌های مختلف هزینه‌یابی آشنایی داشته باشد.

یکی دیگر از وظایف اصلی حسابدار در این حوزه، ارائه گزارشات دقیق به مدیریت است. این گزارشات در تصمیم‌گیری‌های آینده کسب‌وکار تاثیر مهمی دارند. 

لذا مدیران سازمان‌ها با در نظر گرفتن گزارشاتی که حسابداران در اختیارشان قرار می‌دهند، تصمیمات لازم را می‌گیرند.

 مدیران به کمک حسابداران صنعتی می‌توانند نقاط قوت و ضعف سازمان خود را بررسی و نسبت به ارتقا سطح کیفی و حجم تولید، اقدام کنند.

تعریف حسابداری صنعتی در ویکیپدیا